Sağlıklı dişeti nasıl olur?

• Portakal kabuğu görüntüsünde, açık pembe renk,
• Dişleri kök başlangıçlarında saran ve konturlarını takip eden muntazam bir dişeti sınırı,
• Kırmızılık, şişkinlik ya da enfeksiyonun olmaması,
• Normal fırçalama ve ip kullanımıyla kanamama,
• Herhangi bir rahatsızlık hissinin olmaması, Sağlam ve sert görüntülü diş etleri

Dişeti hastalıklarının belirtileri:

• Kendiliğinden ya da fırça-diş ipi kullanırken dişetinde kanama,
• Dişetlerinde kırmızılık, şişlik ve düzensiz bir görünüm,
• Dişetlerine bastırılınca hafif bir ağrı, dişetinden sızan iltihap ve/veya o bölgedeki dişte hassasiyet,
• Dişetlerinde çekilme ve açığa çıkan kök yüzeylerinde hassasiyet,
• Dişeti kenarlarında diş taşları nedeniyle oluşan siyah alanlar,
• Dişlerde sallanma, uzama ve dişler arasında açılmalar,
• Ağzınızı kapattığınızda, kapanışınızdaki değişiklik hissi,
• İltihaba bağlı ağızda koku ve kötü tat, Kaşınma hissi (dişetlerinde).

Dişeti hastalığına neler sebep olur? Dişeti hastalığının temel nedeni bakteri plağı denen dişe sıkıca tutunan, yapışkan saydam bir tabakadır. Tırnağınızla dişinizin üzerini kazıyarak plağı fark edebilirsiniz. Plağın bir miligramında 200 ile 500 milyon arasında bakteri bulunur. Bunun yanısıra aşağıdaki faktörler de dişeti sağlığınızı etkilemektedir:

• Sigara, dişetlerinin yumuşamasına ve dişeti hastalıklarının gelişmesine neden olur.
• Genetik faktörler Yapılan araştırmalara göre %30 oranında genetik bir yatkınlık vardır. Ayrıca, ağız bakımının kötü olması ile dişeti hastalığının gelişme olasılığı 6 kat daha artar. Ailede dişeti problemi olan bir kişi var ise mutlaka bir dişeti uzmanına siz de muayene olun.
• Hormonal değişiklikler Hamilelik, puberte, menapoz, mensturasyon gibi hormonal değişikliklerin yoğun olduğu dönemlerde ağız hijyeninize ayrıca özen göstermeniz gerekmektedir. Diş etleriniz bu dönemlerde daha hassas olur. Diş eti hastalığına yatkınlık artar.
• Stres Hipertansiyon, kanser gibi pek çok rahatsızlığın nedenlerinden biri olmasının yanında dişeti hastalıklarının da risk faktörlerindendir. Araştırmalar periodontal hastalıklar da dahil olmak üzere stresin vücudun enfeksiyonla mücadelesini zorlaştırdığını göstermektedir.
• İlaç kullanımı Doğum kontrol hapları, anti-depresanlar, kalp ilaçları ağız sağlığınızı etkiler. Bu yüzden bu ilaçlardan birini kullanıyorsanız lütfen diş hekiminizi uyarınız ve ağız hijyeninize ayrıca önem veriniz.
• Diş sıkmak veya gıcırdatmak Diş ve dişeti arasındaki kuvvetin azalmasına neden olarak periodontal doku yıkımına sebep olurlar. Dişetlerindeki çekilmenin bir sebebi de diş sıkmaktır. Mutlaka gece plağı takılarak bu sıkmanın durdurulması gerekir.
• Diabet-şeker hastalığı Diabet hastaları periodontal (dişeti) enfeksiyon açısından yüksek risk grubuna girerler. Mutlaka rutin dişeti kontrollerini yaptırarak, ağız hijyenlerine ayrıca özen göstermelidirler.
• Kötü beslenme Vücudun, immun (bağışıklık) sisteminin zayıflamasına ve buna bağlı olarak, dişeti enfeksiyonu da dahil olmak üzere enfeksiyonlarla mücadelesinin zorlaşmasına neden olur.
• Kötü yapılmış kuron köprü ve dolgular Dişetine basan ve taşkın yapılmış dolgu, kuron ve köprüler dişetlerinde problem oluşturur.

Dişeti hastalıklarının çeşitleri: Gingivitis Dişeti hastalığının en basit formudur. Dişetinin kırmızı ve şiş olmasına neden olur. Dişeti çabuk kanar. Genellikle bu safhada hasta pek fazla rahatsızlık duymaz. Profesyonel tedavi ve iyi bir bakımla dişeti sağlığı tekrar sağlanabilir. Eğer ağız bakımı alışkanlıklarınız yetersizse gingivitis periodontitise doğru ilerlemeye başlar.Periodontitis Dişeti hastalığının ilerleyerek dişetiyle beraber dişi cevreleyen kemiğe de zarar vermeye başlamasıdır.

Daha ileri tedavi gerektirir. En çok diş kaybına neden olan hastalıktır.

Dişeti hastalığının seviyesine göre uygulanacak tedaviler:
Daha sık diş taşı temizliği Rutin temizlik ve kontroller 6 ayda bir yapılırken periodontal hastalığı olan veya buna eğimli olan kişilerde hekimin belirleyeceği daha kısa aralıklarla temizlik işlemi yapılır. Ceplere yerleşen plağın içindeki mikroorganizmalar 3 ay içinde kemiğe zarar verebilecek kadar çoğalır. Sık diştaşı temizliği yaptırmak bu birikimi önleyerek kemiğin zarar görmemesini sağlar. Hekiminiz tarafından verilecek olan hijyen eğitimini de doğru ve eksiksiz uygulamak bu açıdan büyük önem taşımaktadır.

Kök yüzeyi düzleştirilmesi (Küretaj) Halk arasında küretaj olarak bilinen kök yüzeyi düzleştirilmesi, kök yüzeyine tutunmuş olan eklentileri özel küretler yardımıyla kazıyarak, yüzeyden uzaklaştırma ve sağlıklı kök yüzeyini açığa çıkartarak dişetinin tekrar kök yüzeyine yapışmasını sağlama işlemidir.

Gingivektomi ve Gingivoplasti Bazı durumlarda iltihapsal, ilaca bağlı veya kalıtsal olarak dişeti büyümeleri gözlenmektedir. Bu dişeti büyümelerine kemik erimesi eşlik etmiyorsa veya kemik oluşturmamızı gerektiren derinlikte defektler mevcut değilse, dişeti büyümelerini, dişle-dişeti arasındaki cebin yumuşak doku duvarını keserek çıkartabiliriz. Bu işleme Gingivektomi denir. Bu işlemden sonra genellikle dişetini cerrahi yöntemlerle düzelterek normal fizyonomisini geri kazandırmak için ise Gingivoplasti işlemi uygulanır.

Flap operasyonu Periodontal cepler küretaj ve kök yüzeyi düzleştirilmesi ile sığlaştırılamıyorsa cerrahi olarak cebi oluşturan dişeti çıkartılır. Çok derin ceplerde dişeti bütün olarak kaldırılıp altında gerekli kök yüzeyi düzleştirme işlemleri yapılır, kapatılır ve dikişlerle yerine sabitlenir. Eğer bu aşamada erimiş olan kemiğin desteklenmesi gerekiyorsa ya da o bölgede kemik oluşturulabileceği düşünülüyorsa, defekt bölgesine sert doku greftleri veya hastanın kendi dokusundan elde edilen kemik parçacıkları koyularak, kaybedilen dokunun geri kazanılmasına çalışılır.

Kuron boyu uzatma operasyonu Dişlerin (ağız içerisinde görünen kısımlarını) dişeti seviyesinin üstünde kalan kısımlarını uzatmak amaçlı yapılan basit bir işlemdir. Bazı durumlarda çürük veya kırık dişeti seviyesinin altına kadar ilerler veya dişlerin boyu çok kısadır. Bu gibi durumlarda yapılacak protetik (kuron, köprü vb.) tedavilerin tutuculuğu ve dişeti sağlığı için dişeti seviyesinin kök kısmına doğru uzatılması gereklidir.

Doku greftleri:
– Yumuşak doku greftleri Diş fırçasının yanlış kullanılması, anatomik hatalar ya da dişeti hastalıkları sebebiyle bir veya birkaç dişte meydana gelen belirgin dişeti çekilmelerinin, ağzın farklı bir bölgesinden (genellikle damak) alınan yumuşak doku parçalasıyla örtülmesi işlemidir. Genellikle estetik amaçla ya da bazı durumlarda, dişeti hastalığının ilerlememesi için koruyucu amaçla yapılır.

– Sert doku greftleri Flap operasyonları esnasında kemik kaybının ileri boyutta olduğu bölgelerde yapay veya doğal kaynaklı kemik tozu uygulamaları ile kemik yapımı uyarılır.

Estetik amaçlı dişeti uygulamaları En güzel dişler bile sağlıklı ve düzgün şekilli dişetleriyle çerçevelenmemiş ise çekici gözükmezler. Diş etlerinizde yapılan tedaviler ve küçük operasyonlar ile estetik olmayan diş etleri düzeltilebilir.

Sağlıksız dişetleri Periodontal hastalık nedeni ile dişetleri kırmızı, şiş ve parlak gözükürler. Estetik diş hekimliği işlemlerinden önce mutlaka tedavi edilmelidirler.

Dişetleriyle gülümseme (Gummy Smile) Gülümsediklerinde dişetleri fazla görünen vakalarda herhangi bir estetik diş hekimliği işlemi yapılacak olsa da olmasa da gerçekleştirilecek küçük bir operasyon ile dişeti fazlalıkları uzaklaştırılarak daha hoş bir gülümseme elde edilebilir.

Dişeti çekilmesi Dişeti çekilmesi sonucu bazı dişler çok uzun görünebilir; bu dişlerde kök yüzeyleri açığa çıkmıştır. Böyle bir durumda, öncelikle dişeti tedavisi yapılarak bu açıklıklar yumuşak doku greftleri ile kapatılmalıdır.

Düzensiz dişeti kenarları Dişleri çerçeveleyen dişetleri bazı dişlerde çok yukarda veya da çok aşağıda olabilir (dişeti çekilmesi, sürme bozukluğu, diş kaybından doğan defektler vb.) Estetik prosedürden önce dişeti şekilleri ideale getirilmelidir.

Dişeti pigmentasyonu Herhangi bir yaralanma sonucu veya doğal olarak dişetlerinde farklı renkte bölgeler olabilir.

Eğer gülme hattındaysa bunların yok edilmesi gerekir.

Sağlıklı dişetleriniz için dikkat etmeniz gerekenler:

• Her gün dişlerinizi doğru şekilde fırçalayın ve diş ipi kullanın,
• Dengeli beslenin, boş kalorilerden ve çok yapışkan gıdalardan kaçının,
• Kendi kendinizi muayene etmeyi öğrenin ve rutin olarak bunu yapın. Böylece herhangi bir ağız içi veya dişsel değişikliğin ilk sinyallerini yakalayabilirsiniz,
• Senede en az iki kere diş hekiminizi ziyaret ederek diş taşı temizliği yaptırın.